You are here
Home > General Knowledge > भारत के शिक्षा मंत्री की महत्वपूर्ण जानकारी | Important information about the Education Minister of India

भारत के शिक्षा मंत्री की महत्वपूर्ण जानकारी | Important information about the Education Minister of India

मानव संसाधन विकास मंत्रालय, पूर्व शिक्षा मंत्रालय (25 सितंबर 1 9 85 तक), भारत में मानव संसाधन के विकास के लिए जिम्मेदार है। मंत्रालय को दो विभागों में विभाजित किया गया है: स्कूल शिक्षा और साक्षरता विभाग, जो प्राथमिक, माध्यमिक और उच्चतर माध्यमिक शिक्षा, वयस्क शिक्षा और साक्षरता, और उच्च शिक्षा विभाग, जो विश्वविद्यालय शिक्षा, तकनीकी शिक्षा, छात्रवृत्ति आदि से संबंधित है पूर्व शिक्षा मंत्रालय अब इन दोनों विभागों के अंतर्गत काम करता है

शिक्षा मंत्री(Ministers of Education)

1. मौलाना अबुल कलाम आज़ाद(Maulana Abul Kalam Azad)
कार्यकाल- 15 August 1947 से 22 January 1958
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- जवाहर लाल नेहरू

2. K. L. श्रीमली(K. L. Shrimali) 
कार्यकाल- 22 January 1958 से 31 August 1963
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- जवाहर लाल नेहरू

3. हुमायूं कबीर(Humayun Kabir)
कार्यकाल- 1 September 1963 से  21 November 1963
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- जवाहर लाल नेहरू

4. M. C. Chagla
कार्यकाल- 21 November 1963 से   13 November 1966
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- जवाहर लाल नेहरू,लाल बहादुर शास्त्री,इंदिरा गांधी

5. फखरुद्दीन अली अहमद(Fakhruddin Ali Ahmed)
कार्यकाल- 14 November 1966  से 13 March 1967
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- इंदिरा गांधी

6. त्रिगुण सेन(Triguna Sen)
कार्यकाल- 16 March 1967 से 14 February 1969
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- इंदिरा गांधी

7. V. K. R. V. Rao 
कार्यकाल- 14 February 1969 से 18 March 1971
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- इंदिरा गांधी

8. सिद्धार्थ शंकर Ray(Siddhartha Shankar Ray)
कार्यकाल- 18 March 1971 से 20 March 1972
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- इंदिरा गांधी

9.  S. नूरुल हसन(S. Nurul Hasan)
कार्यकाल- 24 March 1972 से 24 March 1977
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- इंदिरा गांधी

10. Pratap Chandra Chunder
कार्यकाल- 26 March 1977 से 28 July 1979
दल- जनता पार्टी
प्रधानमंत्री- मोरारजी देसाई(Morarji Desai)

11. करन सिंह(Karan Singh)
कार्यकाल- 30 July 1979 से 14 January 1980
दल- जनता पार्टी (सेक्युलर)
प्रधानमंत्री- चरण सिंह

12. B. शंकरंद(B. Shankaranand)
कार्यकाल- 14 January 1980 से 17 October 1980
दल-  भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस (इंदिरा)
प्रधानमंत्री- इंदिरा गांधी

13. शंकरराव चव्हाण(Shankarrao Chavan)
कार्यकाल- 17 October 1980 से 8 August 1981
दल-  भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस (इंदिरा)
प्रधानमंत्री-  इंदिरा गांधी

14. शीला कौल(Sheila Kaul)
कार्यकाल- 10 August 1981 से 31 December 1984
दल-  भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस (इंदिरा)
प्रधानमंत्री- इंदिरा गांधी,राजीव गांधी

15.  K. C. पंत(K. C. Pant)
कार्यकाल- 31 December 1984 से 25 September 1985
दल-  भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस (इंदिरा)
प्रधानमंत्री- राजीव गांधी

मानव संसाधन विकास मंत्री(Ministers of Human Resource Development)

1. P.V. नरसिंह राव(P.V. Narasimha Rao)
कार्यकाल- 25 September 1985 से 25 June 1988
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- राजीव गांधी

2. P. शिव शंकर(P. Shiv Shankar)
कार्यकाल- 25 June 1988 से 2 December 1989
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- राजीव गांधी

3. V. P. Singh
कार्यकाल-  2 December 1989 से 10 November 1990
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- स्वयं

4. राजमंगल पांडे(Rajmangal Pandey)
कार्यकाल- 21 November 1990 से 21 June 1991
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- चंद्रशेखर(Chandra Shekha)

5. अर्जुन सिंह(Arjun Singh)
कार्यकाल- 23 June 1991 से 24 December 1994
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- P.V. नरसिंह राव(P.V. Narasimha Rao)

6. P.V. नरसिंह राव(P.V. Narasimha Rao)
कार्यकाल- 25 December 1994 से 9 February 1995
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- P.V. नरसिंह राव(P.V. Narasimha Rao)

7. माधवराव सिंधिया(Madhavrao Scindia)
कार्यकाल- 10 February 1995 से 17 January 1996
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- P.V. नरसिंह राव(P.V. Narasimha Rao)

8P.V. नरसिंह राव(P.V. Narasimha Rao)
कार्यकाल-  17 January 1996 से 16 May 1996
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- P.V. नरसिंह राव(P.V. Narasimha Rao)

9. अटल बिहारी वाजपेयी(Atal Bihari Vajpayee)
कार्यकाल- 16 May 1996 से 1 June 1996
दल- भारतीय जनता पार्टी
प्रधानमंत्री- स्वयं

10. S.R.बोम्मई(S.R. Bommai)
कार्यकाल- 5 June 1996 से 19 March 1998
दल- जनता दल
प्रधानमंत्री- H. D. Deve Gowda, I. K. Gujral

11. मुरली मनोहर जोशी(Murali Manohar Joshi)
कार्यकाल- 19 March 1998 से 21 May 2004
दल- भारतीय जनता पार्टी
प्रधानमंत्री- अटल बिहारी वाजपेयी

12. अर्जुन सिंह(Arjun Singh)
कार्यकाल- 22 May 2004 से 22 May 2009
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- मनमोहन सिंह

13. कपिल सिब्बल(Kapil Sibal)
कार्यकाल- 29 May 2009 से  29 October 2012
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- मनमोहन सिंह

14. M.M. पल्लम राजू(M. M. Pallam Raju)
कार्यकाल- 30 October 2012 से 26 May 2014
दल- भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
प्रधानमंत्री- मनमोहन सिंह

15. स्मृति ईरानी(Smriti Irani) 
कार्यकाल- 26 May 2014  से 5 July 2016
दल- भारतीय जनता पार्टी
प्रधानमंत्री- नरेंद्र मोदी

16. प्रकाश जावडेकर(Prakash Javadekar)
कार्यकाल-  5 July 2016 Incumbent
दल- भारतीय जनता पार्टी
प्रधानमंत्री- नरेंद्र मोदी

और भी पढ़े:-

Leave a Reply

Top